ENGLISH

NATURA KOSTARYKI 2019




Paprocie są szczególnie liczne na wyższych wysokościach. Niektóre z nich mają długie pnie, które przypominają drzewa.


    ^   ^^^



Lasy mgliste występują na obszarach górskich, które zatrzymują przesuwające się chmury. Nagromadzone chmury wraz z procesem transpiracji generują spore ilości opadów. Utrzymujące się chmury i mgły mają wpływ na bujną roślinność tych lasów, które szczególnie obfitują w epifity, rośliny porastające inne rośliny.


    ^   ^^^



Las mglisty


    ^   ^^^





    ^   ^^^





    ^   ^^^



Anolis zielony (Anolis biporcatus). Jaszczurka występująca w Ameryce Centralnej. Prowadzi nadrzewny tryb życia. Czasem nazywana jest amerykańskim kameleonem, ponieważ potrafi zmieniać odcień skóry, kiedy jest zaniepokojona albo pod wpływem temperatury.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Samica bazyliszka zwyczajnego (Basiliscus basiliscus).


    ^   ^^^



Bazyliszki nocują śpiąc czujne na końcówkach gałęzi drzew a w przypadku zagrożenia spadają na ziemię.


    ^   ^^^



Arasari płomienny (Pteroglossus frantzii) jest rzadkim gatunkiem wśród tukanów. Obszar ich występowania to południowo zachodnia Kostaryka i północno zachodnia Panama. Głównie na terenach lasów nizinnych. Jednak to zdjęcie zostało wykonane w górach na wysokości 1300 m. n.p.m. Żywi się głównie owocami ale dietę uzupełnia o owady, małe jaszczurki czy jaja innych ptaków.


    ^   ^^^



Arasari płomienny (Pteroglossus frantzii).


    ^   ^^^



Uszatek Szmaragdowy (Colibri cyanotus).


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Ptak z prawej strony to koliber - Uszatek Szmaragdowy (Colibri cyanotus).


    ^   ^^^



Pierwsze dwa kolibry od lewej należą do gatunku uszatka szmaragdowego (Colibri cyanotus). Występują w Ameryce Centralnej i północnych Andach na wysokości pomiędzy 1200 a 2300 m n.p.m. Ich ulubione środowisko to lasy mgliste. Należą do najszybszych kolibrów, osiągając szybkość 140 km/h. Ich upierzenie jest koloru zielonkawego z odcieniami niebieskiego, wyróżnia ich fioletowa łata przy uszach, którą mogą odchylać np. podczas starć z innymi osobnikami. Koliber z prawej strony to samiec, należy do gatunku malachicik białogardły (Lampornis castaneoventris). Jest endemitem występującym na wąskim pasie górskim powyżej 1800 m n.p.m. pomiędzy Kostaryką i Panamą.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Tangarka modrolica (Stilpnia larvata). Ten mały (13 cm.) atrakcyjny ptak jest widziany od południowego Meksyku po zachodnią Kolumbię i częściowo zachodni Ekwador. Występuje w gęstych lasach tropikalnych jak i ogrodach od poziomu morza do 1500 m. npm.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Czepiak czarnoręki (Ateles geoffroyi). Jedna z charakterystycznych cech czepiaków jest ich długi ogon, który służy jako piąta kończyna w czasie przemieszczania się w koronach drzew. Samice rodza tylko jedno młode co 2-4 lata.


    ^   ^^^



Kapucynka czarno-biała (Cebus imitator). Nazwa kapucynki pochodzi od czarnej czapeczki w górnej części głowy przypominającej piuskę noszoną przez osoby duchowne i zakonne np. bracia Kapucyni. Po małpach człowiekowatych, kapucynki wyróżniają się wysoką inteligencją wśród naczelnych. Znane są z używania narzędzi, wcierania pewnych roślin w sierść w celu powstrzymania pasożytów czy chorób grzybiczych. Kapucynki, jak większość naczelnych, są ważnymi roznosicielami nasion. Spełniają funkcję zapylaczy kwiatów, kiedy wyjadają nektar i pyłek. Żyją w grupach do 20 osobników, budując swoją strukturę społeczną. Długość życia to około 50 lat. Ich inteligencja jest powodem wykorzystywania Kapucynek w rozrywce ludzi i eksperymentach naukowych.


    ^   ^^^



Czepiak czarnoręki (Ateles geoffroyi).


    ^   ^^^





    ^   ^^^





    ^   ^^^



Krocionogi (Nyssodesmus python) zajmują się przerabianiem gnijącego drewna na miazgę, dlatego często można je spotkać obok przewróconych rozkładających się pni. Preferują środowisko ciemne i wilgotne.


    ^   ^^^



Krocionogi, czasem nazywane dwuparcami, charakteryzują się dwoma parami odnóży na segment. W przeciwieństwie do drapieżnych pareczników, potocznie nazywanymi stonogami, krocionogi żywią się wyłącznie materią roślinną (czasem grzybami) i z tego powodu nie mają jadu, więc dla człowieka są nieszkodliwe.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Ganoderma lub lakownica, rodzaj grzyba gównie z strefy tropikalnej porastający martwe drzewa.


    ^   ^^^



Paździorek szerokosietny (Stemonitis splendens).


    ^   ^^^



Las mglisty na wysokości 2800 m. n.p.m.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Błękitny motyl morpho jest prawdziwym klejnotem w neo-tropikalnych lasach z rozpiętością skrzydeł ok 14 cm. Zwykle lata w najniższych partiach lasu połyskując swoim błękitno-metalicznymi kolorami. Kiedy ląduje w sekundzie składa swoje skrzydła co wystawiło moją cierpliwość na próbę, żeby sfotografować jego niebieskie ubarwienie. W locie nie są zbyt zwinne co ułatwia ich łapanie. Jak to zwykle bywa uroda może okazać się przekleństwem i z tego powodu ludzie łapią je dla kolekcjonerów na całym świecie a ich skrzydła są używane do dekoracji. Spodnia cześć skrzydeł jest brązowa, co pomaga im stać się mniej widocznymi kiedy odpoczywają na korze drzewa.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



(Heliconius erato petiverana).


    ^   ^^^



(Nephila clavipes).


    ^   ^^^



(Nephila clavipes), gatunek pająka z rodziny prządkowatych. Jest to największy pająk budujący sieci. Dorosłe osobniki dodają złotego pigment do swych sieci, które mają ponad metr średnicy. U pająków z tego gatunku występuje bardzo wyraźny dymorfizm płciowy (różnice w wyglądzie pomiędzy samcem i samicą). Osobniki płci męskiej mają odcień koloru czerwonego i osiągają rozmiar 2.5 cm. w przeciwieństwie do samicy która przekracza 10 cm.


    ^   ^^^



Tarantule w Ameryce nazywane są poprawnie ptasznikami. Żyją na wszystkich kontynentach oprócz Antarktyki. Te w większości duże i mocno owłosione pająki nie budują sieci. Za dnia ukrywają się w dziurach a w nocy polują. Niektóre gatunki rozciągają kilka pajęczych nitek do wnętrza dziury i kiedy dotknięte przez potencjalną ofiarę informują pająka gotowego do ataku. Głównie żywią się konikami polnymi czy karaluchami.


    ^   ^^^



Zawsze kojarzyłem kraby z środowiskiem morskim i nabrzeżnym. W Ameryce Centralnej czasem spotykałem je w lasach aż na wysokości 1600 m. n.p.m.


    ^   ^^^





    ^   ^^^





    ^   ^^^





    ^   ^^^



Żaba z rodziny drzewołazów (Oophaga granulifera) podobna do drzewołaza karłowatego (Oophaga pumilio) ale o znacznie ograniczonym zakresie występowania. Żyje tylko w południowo zachodniej Kostaryce i północno zachodniej Panamie. Z powodu małej powierzchni występowania i spadającej liczebności jest gatunkiem narażonym na wyginięcie. Żaba ta posiada trucizny na swojej skórze wraz ostrzegawczym ubarwieniem dlatego jak większość drzewołazów jest gatunkiem dziennym. Wielkość dorosłego osobnika to 19-23 mm.


    ^   ^^^



Drzewołazów (Oophaga granulifera) Jak nazwa wskazuje są to żabki wspinające się po drzewach w sezonie rozrodczym. Nie posiadają błon pławnych pomiędzy swoimi palcami i są kiepskimi pływakami. Podczas fotografowania, odciąłem jej drogę ucieczki pomiędzy mną a małym strumieniem. Przez godzinę prób nie udało jej się przekroczyć stróżki wody o szerokości 20-30 cm.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Pancernik dziewięciopaskowy, pancernik długoogonowy (Dasypus novemcinctus). Jest 20 gatunków pancerników żyjących od południowych stanów USA do południa Patagonii. Wiele z nich ma bardzo mały zakres występowania w odróżnieniu od pancerniaka dziewięcio paskowego, który jest rozpowszechniony w obu amerykach. Pancerniki są nocnymi zwierzętami, które żywią się kopiąc robaki i insekty podczas swoich nocnych wypraw.Widziałem je w paru miejscach ale w górach monteverde aż dwukrotnie spotkałem je w ciągu dnia. Próbowałem rozwikłać tę zagadkę pytając miejscowych czy nawet przewodników ale nie mogli mi odpowiedzieć.


    ^   ^^^



Pancernik dziewięciopaskowy, pancernik długoogonowy (Dasypus novemcinctus).


    ^   ^^^



Aguti środkowoamerykański (Dasyprocta punctata). Jest to średniej wielkości (3-4 kg.) gryzoń spokrewniony z świnką morską. Jest ssakiem dziennym żyjący w monogamicznych parach do 20 lat. Żywi się głównie nasionami, niektórymi liśćmi i korzonkami. Występuje od Meksyku po Amerykę południową. Jest ważnym ogniwem w rozsiewaniu nasion.


    ^   ^^^



Aguti środkowoamerykański (Dasyprocta punctata).


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Ostronos białonosy (Nasua narica). Jest to zwierze spokrewnione z szopem praczem. Żyją w grupach do 27 osobników. Często pojawiają się w pobliżu ludzkich zabudowań grzebiąc w śmietnikach za pożywieniem. Stare samce, jak ten na zdjęciu, są samotnikami, dołączają do grupy tylko w okresie rui samic.


    ^   ^^^



Szop pracz (Procyon lotor). Jest to ssak żyjący głównie w Ameryce północnej. Ma dobre właściwości adaptacyjne. Jego południowa granica występowania kończy się na południu Kostaryki.


    ^   ^^^



Pleszówka przepasana (Myioborus torquatus). Występuje na terytorium Kostaryki oraz w górzystych północnych stokach Panamy powyżej wysokości 1500 m. n.p.m.


    ^   ^^^



Piranga ognista (Piranga bidentata). Czerwony kolor wskazuje samca. Ich zasięg to cała centralna Ameryka od Meksyku do Panamy.


    ^   ^^^



Samica Piranga ognista (Piranga bidentata).


    ^   ^^^



Dzięciur żołędziowy (Melanerpes formicivorus).


    ^   ^^^



Dzięciur żołędziowy (Melanerpes formicivorus).


    ^   ^^^



Piranga ognista (Piranga bidentata) samiec.


    ^   ^^^



Piranga ognista (Piranga bidentata) samiec.


    ^   ^^^



Tanagra niebieska (Thraupis episcopus) Jest to popularny mieszkaniec Ameryki Centralnej najczęściej spotykany na skraju lasu oraz w młodych zagajnikach. Często pojawia się w miejskich parkach i ogrodach na terenach nizinnych ale spotkać można go również w górach do wysokości 2200 m n.p.m. Dokładnie na takiej wysokości zostało zrobione to zdjęcie.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Cynamopiórka lub tyranka cynamonowa (Terenotriccus erythrurus). Zakres występowania tego ptaka rozciąga się od południa meksyku po północną Boliwię.


    ^   ^^^



Żararaka rogata (Bothriechis schlegelii), odmiana albinos. Gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych. Jest to gad o bardzo silnie toksycznym jadzie. Żywi się małymi jaszczurkami, myszami czy płazami. Jest to jedyny wąż, który specjalizuje się w łapaniu małych ptaków w locie np. kolibrów. Każdego roku tylko w Kostaryce umiera od 3 do 6 ludzi po ukąszeniu żararki. Ugryzienie wymaga natychmiastowej hospitalizacji.


    ^   ^^^



Żararaka rogata (Bothriechis schlegelii). Jest to ten sam gatunek węża jak na poprzednim zdjęciu tylko inna odmiana o kolorze brązowo oliwkowym. Ich charakterystyczna cecha to małe wyrostki nad oczami przypominające małe różki.


    ^   ^^^



Żararaka rogata (Bothriechis schlegelii). Większość żmij przyjmuje pozycję zwiniętej litery 'S' żeby jak sprężyna zaatakować przechodzącą ofiarę, która znajdzie się w bliskim polu rażenia. W tym przypadku, każda jaszczurka czy płaz skradająca się na przeciwległej żerdzi ma nikłe szanse ucieczki.


    ^   ^^^



Żażarka kolczasta lub żażarka lancetowata (Bothrops asper) chociaż w obiegu używa się oryginalnej nazwy fer de lance. Pod względem jadu jest to trzeci najniebezpieczniejszy wąż lądowy na świecie. Jednak najwięcej ludzi w Ameryce ginie właśnie od jego ukąszenia, powodem jest jego niewidoczność i brak strachu przed ludźmi. Jak większość żmij poluje w nocy w okolicy strumieni w gęstym leśnym środowisku. Pod jego oczami znajdują się małe wgłębienia, jamki, które są receptorami temperatury, są tak czułe, że potrafią wyczuć różnicę zaledwie 0.002'C. Żmija na zdjęciu przedstawia młodego osobnika, którego o mały włos nie nadepnąłem co było bardzo ważną lekcją w sposobie mojego nocnego poruszania się po dżungli.


    ^   ^^^



Liany są pnącymi się roślinami. Z tego powodu są też zaliczane do epifitów które rosną na innych roślinach. Niektóre z nich mogą osiągać 1000 m. długości a grubość to przekrój mojego torsu. Liany są dobrymi pasażami i pomostami pomiędzy drzewami dla całej masy zwierząt.


    ^   ^^^



Nasiono Fikusa dusiciela pozostawione przez przypadkowego ptaka w koronie drzewa zaczyna kiełkować wypuszczając pojedynczy korzeń wzdłuż pnia w kierunku ziemi. Raz nawiązawszy połączenie z ziemią gdzie uzyskuje potrzebną wodę i minerały zaczyna wypuszczać następne korzonki, które oplatają pień drzewa. Po dłuższym czasie pozbawia gospodarza minerałów i światła na skutek czego drzewo zaczyna powoli obumierać. Po latach rozkładu wszystkie elementy starego drzewa znikają pozostawiając pustą przestrzeń, która służy jako schronienie dla wielu gatunków zwierząt.


    ^   ^^^



Tęczowy Eukaliptus.


    ^   ^^^





    ^   ^^^





    ^   ^^^





    ^   ^^^





    ^   ^^^





    ^   ^^^



Tukan tęczodzioby (Ramphastos sulfuratus).


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Złotopiór rudosterny (Galbula ruficauda). Samce mają białą plamę na gardle a samice rudą. Ich ulubione środowisko to obrzeza lasu stykające się polanami. Zamieszkują centralną Amerykę i część Ameryki południowej.


    ^   ^^^



Myszołowczyk (rupornis magnirostris).


    ^   ^^^



Manakin pomarańczowy (Manacus aurantiacus). Jest to endemiczny ptak zachodniej Kostaryki i Panamy. Należy do tej samej grupy co gorzyki. Samiec wytwarza bardzo charakterystyczny i głośny odgłos klikania wraz podskakiwaniem z gałązki na gałązkę w momencie, kiedy podejrzewa, że samica znajduje się w okolicy. Budują swoje areny pokazowe w bardzo ciemnych niedostępnych gęstwinach.


    ^   ^^^





    ^   ^^^



Tapiranga kostarykańska (Ramphocelus passerinii costaricensis).


    ^   ^^^



Tapiranga kostarykańska (Ramphocelus passerinii costaricensis). Ptak ten samieszkuje zachodnią pacyficzną część Kostaryki.


    ^   ^^^





    ^   ^^^


ENGLISH